هفته نامه لوپوئن در گزارشی به تلاش های قطر برای تبدیل شدن به قطب فرهنگی پرداخته و می نویسد: در نگاه اول از هواپیما شبه جزیره عربستان سراسر از شن های بیابانی تشکیل شده است اما در عمق این صحرای وسیع رنگ آبی خلیج (فارس) و با نزدیک شدن به دوحه آسمانخراش های آن دیده می شود. این ساختمان های رفیع تنها نماد مدرنیته نیستند. آن ها بخشی از خلاقیت های معماری که قالب های سنتی را شکسته اند می باشند و نظیر همین اتفاق در سایر حوزه ها از جمله هنر و فرهنگ نیز در حال رخ دادن است.
بسیاری از این ساختمان ها محصول آرشیتکت های معروفی مانند "ژان نوول" یا شرکت های معروف معماری نظیر GHD با سبک های بدیع و نوآورانه می باشند.
در این میان قطر از معماری به سمت فرهنگ رو آورده است. بسیاری از این ساختمان ها مانند کتابخانه ملی که ساختهRem Koolhas و Ellen van Loon، دو آرشیتکت هلندی می باشند، مکان های فرهنگی نیز محسوب می شوند. در این کتابخانه بیش از یک میلیون اثر از جمله قدیمی ترین آثار و مجموعه های تمدن عربی و سایر کشورها جمع آوری شده است.
یکی دیگر از این ساختمان ها "موزه هنرهای اسلامی" (MIA) است که آرشیتکت آن Ieoh Ming Pei یا همان سازنده هرم شیشه ای موزه لوور می باشد. طراحی داخلی این موزه که در حاشیه آب های خلیج (فارس) بنا شده، به "ژان میشل ویلموت" آرشیتکت فرانسوی سپرده شد. این موزه بیش از ۹۰۰ اثر هنری شامل مجموعه های نفیسی از هنرهای مصر، چین، عراق، تابلوها، سرامیک، پارچه ها، دستنوشته ها و آبگینه های مختلف را در خود جای داده است. اما در مخزن این موزه بیش از ۴ هزار اثر می باشد.
موزه ملی قطر که در اواخر ماه مارس افتتاح شد توسط ژان نوول، آرشیتکت فرانسوی در حومه کاخ تاریخی خندان الثانی بنا شده است. این موزه از ۱۱ گالری تشکیل شده که در آن آثار باستانشناسی، اسناد، آثار نقاشی معاصر و ... قرار داده شده است. در بخشی از این موزه به ویژه یک میلیون و نیم مرواریدی که سال ۱۸۶۵ توسط مهاراجه برودا سفارش داده شده بود، در معرض دید قرار داده شده است.
علاوه بر این موزه می توان به موزه مصحف که ویژه آثار هنرهای عرب از قرن ۱۹ تا کنون اختصاص دارد و در کنار آن یک مرکز تحقیقاتی قرار دارد. همچنین قطر می کوشد یک ایستگاه قدیمی آتش نشانی را به اقامتگاهی برای هنرمندان تبدیل کند و این مکان را مکانی برای تبادل نظر هنرمندان سازد.
اما قطر همچنین می کوشد به عنوان نوعی مدافع و پیشرو در حوزه نوعی فرهنگ دیگر نیز ظاهر شود و آن فرهنگ بیابانی است. در این راستا مسئولان فرهنگی قطر کوشیدند که با برقراری ارتباط بین چند نقطه بیابانی نظیر شهرک الزباره یا خور العدید که هر دو در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند، تصویر کلی و در عین حال جذاب از این فرهنگ بیابانی ایجاد و ارائه نماید.
قطر و سینما
"راشاتی وی" در مقاله ای که اخیرا روی سایت فرانسه زبان خود منتشر ساخته به اهداف جاه طلبانه قطر در حوزه فرهنگی اشاره دارد و می نویسد: پس از موفقیت قطر در کسب امتیاز برگزاری جام جهانی فوتبال، این کشور تمام اهتمام خود را بر توسعه صنعت سینما قرار داده است و از طریق برگزاری جشنواره ای می خواهد جوانان در حوزه فیلم های مولف را جلب و آموزش های حرفه ای و کمک به تولیدات ملی ترغیب نماید.
از حدود ۱۵ سال پیش قطر در زمینه هایی مانند ورزش، ساختمان سازی، صنعت لوکس و هنر سرمایه گذاری کرده است. در این میان می توان به مالکیت قطر بر باشگاه پاری سن ژرمن، هتل مارتینز در کن و ... اشاره کرد. اکنون این کشور به سینما رو آورده است. موسسه فیلم دوحه که در سال ۲۰۱۰ ایجاد شده است تشکیلاتی است که هدف آن آموزش سینماگران قطری برای توسعه طرح های آنان و سرمایه گذاری در بخش فیلم های مولف در سطح بین المللی است. این هدف چالش اساسی برای کشوری است که می کوشد تصویری مدرن و بازتری از خود نشان دهد. خصوصا این که از سال ۲۰۱۷ این کشور که متهم به کمک ایران شیعی می باشد، تحت تحریم کامل از سوی همسایگان خود یعنی عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، بحرین و یمن قرار دارد.
نخستین مرحله ای که قطر در این طرح برای سینمای ملی خود مد نظر دارد، آموزش می باشد. هر سال قرار است موسسه فیلم دوحه جشنواره ای به نام "جشنواره فیلم اجیل" برای مخاطبین جوان برگزار کند. طی ۶ روز برپایی این جشنواره شرکت کنندگان جوان (۸ تا ۲۱ ساله) که نخستین فیلم خود را ساخته اند، می توانند هنر خود را در معرض دید داوران قرار دهند. این فیلم ها در بخش فیلم های کوتاه و فیلم های بلند که الزاما همه ساخته کشورهای عربی نیستند، ارائه خواهند شد.
"جشنواره فیلم اجیل" قطر قرار است در یک دهکده فرهنگی در حاشیه خلیج فارس برگزار می شود. در مرکز این دهکده سن بزرگی قرار داده شده است. فضای این دهکده بسیار صمیمی است و در حاشیه آن مسابقات بازی های ویدئویی و نمایشگاه های هنری برگزار می شود.
در ادامه این مقاله آمده است: جشنواره یاد شده در پی أراده وتمایل دو زن راه اندازی شده است که یکی از آن ها "فاطمه الرماهی"، خواهر امیر قطر که موسسه فیلم دوحه را راه اندازی کرده می باشد. در راستای این برنامه ۵۵۰ جوان از ۵۰ کشور مختلف با هماهنگی این موسسه دعوت شده اند. شریل ایزن، یک کانادایی که برای نزدیک سازی جشنواره تورنتو، دبی و ابوظبی کار کرده در این پروژه همکاری دارد. وی می گوید: از نظر تاریخی قطر کشوری دوستدار فیلم های سینمایی نیست اما در جشنواره فیلم اجیل به جوانان آموزش داده می شود تا با ارزش سینما آشنا شوند و بیش از یک تماشاگر نحوه ساخت فیلم را متوجه شوند. یکی از برنامه های این جشنواره دعوت از ستاره های سینما برای دیدار با جوانان قطری می باشد. اما در کنار این فعالیت ها اقدام جدی دیگر موسسه فیلم دوحه سازمان دهی سمینار، دوره ها و کارگاه های آموزشی در بخش های مختلف فیلم سازی می باشد. در همین حال برای پروژه هایی که موفق به جلب نظر مسئولان این موسسه شوند، اعتباراتی تا سقف ۵۰ هزار دلار نیز در نظر گرفته شده است.
در حال حاضر این موسسه از زمان راه اندازی تا کنون تنها از برخی فیلم های کوتاه حمایت کرده است اما مسئولان آن امیدوارند که تا سه سال آینده بتوانند نخستین فیلم بلند ساخت قطر را راهی جشنواره های بین المللی نمایند. از همین رو موسسه فیلم دوحه می کوشد در تمام جشنواره های مهم فیلم در کن، برلن، تورنتو، ونیز یا نیویورک حضور یابد. در این مقاله همچنین آمده است که تا سال ۲۰۱۰ تنها ۳ تا ۴ کارگردان در کل قطر وجود داشت. امروز با کمک این موسسه و برنامه های آموزشی شمار کارگردانان قطری به حدود ۴۰ نفر رسیده است. پول، آموزش و حمایت وجود دارد، تنها چیزی که باقی مانده تلاش خود کارگردانان برای ارائه آثار هنری می باشد.
در بخش پایانی این مقاله آمده است که کارگردانان ۶۰ درصد فیلم هایی که در قطر ساخته می شود زن می باشد. اهمیت این موضوع زمانی بیش تر می شود که بدانیم قطر اولین کشور در بین کشورهای عربی خلیج (فارس) می باشد که به زنان حق رای داده است. موسسه فیلم دوحه در عرصه بین المللی از بسیاری از فیلم های خارجی حمایت کرده است و بیش ۳۰۰ فیلم با همکاری این موسسه ساخته شده اند که در این میان نام برخی کارگردانان خارجی از جمله "اصغر فرهادی" در بین آن هایی که از کمک های این موسسه برخوردار بودند، دیده می شود. بدین ترتیب این موسسه طی کم تر از ۹ سال توانسته است شبکه ارتباطی با فیلم سازان، جشنواره ها و شرکت های سینمایی در عرصه بین المللی ایجاد نماید. اما بیش از پول این موسسه نیاز به کارگردانان قطری دارد که بتوانند با مهارت و توانایی قطر را به عنوان قطب سینمایی در جهان تثبیت نمایند.
نظر شما